martes, 16 de outubro de 2012

A Ménade de Scopas



Identificación.

Título:A Ménade  ou A Ménade Danzante.
Autor:Scopas ou Escopas.
Tipoloxía: Escultura en bulto redondo.
Cronoloxía da Obra340 a. c.
Localización: Museo Ablbertium de Dresde (Alemaña).
Cultura: Antiga Grecia.
Período:Postclasicismo.

Análise Formal.

Temática:Representación dunha Ménade, muller que participa nas festas en honor a Dionisos.
Material: Copia romana dunha talla orixinal de mármore.
Dimensións:As dimensións exactas son descoñecidas, debido a que a escultura esta mutilada, pero os restos conservados apenas superan os 50 cm.

Características.

Scopas foi xunto con Lisipo e Praxíteles os grandes escultores do século IV a. c. Scopas naceu en Paros, famosa polas importantes canteiras de mármore que se atopaban nela. Aquí foi onde Scopas comezou a ter contacto coa escultura e cos artistas. Pese a que a súa obra esta influenciada pola corrente ática da escultura, realizou traballos no Peloponeso e Asia Menor, o cal acabou influenciando na súa forma de representar a arte. Destacou especialmente polas esculturas que realizou no Museo de Halicarnaso. Pero o mesmo tempo, temos que ter en conta que foi un artista completo, xa que tamén se adicou a arquitectura, a decoración e o composición de elementos pictóricos e escultóricos (ou sexa fixo proxectos para grandes construcións).
Unha das peculiaridades de Scopas e o ser carácter ardente e atormentado, o que lle leva a realizar obras onde o compoñente tráxico esta moi presente. El é considerado como o introdutor do elemento pasional dentro da escultura grega, sendo un claro precursor do que vai acontecer dentro da corrente helenística. Isto conséguese mediante unha acentuación do movemento na figura, que esta moi presenta na Ménade, formando unha forma en espiral; pero tamén na elección do tema mediante composicións que pretenden representar un momento de tensión ou violencia. Todo isto acentuase mediante o tratamento que fai o autor da selección dos panos que visten a figura, a composición do rostro (que presenta unha sensación de exaltación e tensión) e a alborotada cabeleira.
En si, a obra de Scopas abandona os conceptos de Protagoras (o home é a medida de tódalas cousas), xa que a el preocúpalle a representación do Cosmos, como unha realidade nova, na que o ser humano é simplemente unha parte dela. A súa concepción "cósmica" lévalle a representación dun concepto máis teatral. Isto vese en moitas das súas obras, xa que as figuras humanas aparecen acompañadas de bestas ou elementos da natureza.
A ménade representa a unha "sacerdotisa" ou participante nos rituais dionisíacos. Este rituais representan todo unha serie de practicas (bailes, orxías, etc.) axitadas mediante o consumo de diferentes produtos, como o viño, que leva os seus participantes a un impulso frenético. Estes rituais representan unha oposición o mundo normal e civilizado da Polis. Grecia era unha sociedade claramente patriarcal, onde a muller esta recluída no Xineceo, e negáselle a participación na maioría das actividades publicas. Pero no caso das festas dionisíacas a muller ten un papel prioritario. Esta situación permítese por ser un acto sacro, na que o deus Dionisio remove a condición do mundo. Isto debe relacionarse coa dobre concepción do mundo grego: o apolíneo, que representa a razón e a lóxica propia das Polis e dos filósofos como Platón e Aristóteles; e o mundo dionisíaco, onde se poñen de feito os sentimentos, a paixón e a emoción da vida. Neste caso os rituais dionisíacos representan en realidade unha manifestación onde os participantes da festa reciben a enerxía vital da divindade. Dentro de esta concepción o mundo grego admite a coexistencia deste dous mundos, onde os dous se complementan, aínda que no mundo da representación artística ata agora deixábase de lado. Non debedes realizar todo este análise no comentario, o importante é o feito de que a Ménade de Scopas manifesta a representación dunha festa relixiosa onde os participantes, especialmente esta muller, arredase dos limites sociais da sociedade e a civilización, levándoa a un mundo irracional onde a paixón, os sentimentos e as emocións saen cara fora.
A figura representa a unha figura chea de erotismo e sensualidade, que se conxuga coa transparencia das roupas e a postura dese corpo semiespido. Unha das características típicas dentro das esculturas realizadas por Scopas.
A escultura foi pensada para ser vista de lado, dende onde apreciamos o amplo arco que se inicia na súa perna esquerda atrasada ata chegar o torso, e continúa cara a cabeza. A cabeza dobrase cara atrás ata o máximo que se permite a anatomía humana. A perna dereita avanza levando consigo a roupa que forma de pregaduras da roupa tan axitados, como os seus longos cabelos enmarañados. Todo isto reforza un movemento violento, que potencia a exaltación de violencia do momento. Acentuando ese sentimentalismo e esa paixón. Se observamos a escultura de fronte atopamos un forte escorzo, que permite ver como a cabeza esta xirada cara a esquerda, acentuando esa tensión.
Toda esta composición leva a creación dunha postura forzada, que parece provocada por un momento de convulsión dun corpo que esta en transo ou éxtase. Esta situación acentuase pola roupa da figura, que deixa a vista unha beleza esvelta e xuvenil: chea de vitalidade e movemento.
Scopas xoga con volumes rotundo, especialmente nas pernas, no trono, no pescozo e na cabeza. Esta voluptuosidade combinase cunha sinuosa liña de perfil, que conxuga a suave textura da carne coas arrugas producidas polas roupas e a súa alborotada cabeleira.
Una das características de Scopas foi o uso da luz dentro da escultura, a combinación de zonas perfectamente pulidas, por onde escorrega a luz, e as zonas da roupa, creando unha sensación de sombra, permítenlle fomentar ese dramatismo. Ese dramatismo alcanza o seu máximo desenvolvemento no rostro, volto cara riba e cunha mirada perdida cara o ceo (ou cara a divindade), que se manifesta a completa éxtase.
 Tamén foi considerado como o inventor da "expresión patética" na escultura. Esta é considerada como unha nova forma de representación na que a escultura, o sen

Ningún comentario:

Publicar un comentario