O Doriforo de Policleto

 Identificación.

Título: O Doriforo ou O portador da lanza.

Autor: Policleto.

Tipoloxía: Escultura orixinal en Bronce, copia romana en mármore.

Cronoloxía da Obra: 450-440 a. c.

Localización: Museo Nacional de Nápoles.

Cultura: Grecia Antiga.

Período: Clasicismo Pleno.

Análise Formal.

Temática: Representación da figura dun atleta que porta unha lanza.

Material: Orixinal en bronce e copia romana en mármore.

Dimensións: 1.99 m.

Características.

Policleto naceu en Sicione, a súa vida estipulase que durou entre o 480 - 420 a.C. Policleto y Mirón son considerados los promotores del arte clásico que se desenvolve en Grecia no século V a.C. Alumno de Agéladas, considerase o inventor do contraposto en escultura. A su produción é en bronce o tema más frecuente o de atletas. De entre as súas obras destaca el Doriforo, que coñecemos a través de copias romanas en mármore e que destaca pola súa equilibrada composición e as proporcións reguladas por un canon que el mesmo estableceu (o dedo índice). Harmonía, simetría e ritmo tamén aparecen na súa obra Diadúmeno, coñecida por unha copia helenística que se conserva no Museo Nacional de Atenas. Destacou tamén como un gran teórico con seu tratado “Kanon”, na que explica que a beleza humana está na proporción, a medida e o número.

“O Doriforo” representa a un home, na súa época de esplendor físico, representado espido, como é normal dentro da escultura grega. A obra é considerada como unha das obras de plenitude do mundo clásico, pese o cal sigue mantendo certos elementos de arcaísmo. Un deses primeiros elementos é que en realidade abandona a lei da frontalidade arcaica, segue mantendo unha posición que a favorece xa que a escultura esta feita para ser vista de fronte. Isto vese na existencia dun claro eixo vertical, pero Policleto intentou romper ese eixo contrapoñendo as partes do corpo dese eixo. Ambos lados da escultura presenta características diferentes, pero a cadansúa parte ofrece harmonía e beleza.Mentres o lado dereito da figura ofrece unha sensación de repouso, grazas a continuidade desa liña vertical, que vai dende a perna que soporta o peso da figura ata o brazo en posición relaxada. En cambio no lado esquerdo presenta o movemento potenciado polo brazo flexionado e a perna retrasada.

A representación da figura, recorda moito a postura dos Kouroi (aínda que o movemento é moito máis realistas). Adianta unha das pernas, mentres que a segunda permanece retrasada. Pero o mesmo tempo, presenta unha clara alteración do esquema convencional que se daba nos Kouroi. A posición dos brazos é o primeiro elemento que rompe co esquema do Kouros.

A figura anatomicamente falando presenta unha composición arcaica: pectorais planos sen apenas relevo, as cinturas e as cadeiras están perfectamente marcadas. Policleto intentou realizar unha análise anatómico completo, pero no que se percibe un alto grao de idealización. Isto leva a que a figura non sexa completamente realista. Pese o cal os seus contemporáneos consideraban a esta obra como o modelo de proporcións perfectas do ser humano, e a manifestación practicado sistema de proporción estipulado no seu Kanon ou Canon. Na súa manifestación teórica das proporcións humanas, establece que unha parte do corpo debe servir de modelo as demais. Policleto usaba o cabeza para analizar a altura total do corpo, segundo a súa teoría a altura total da figura representa 7 veces a altura da cabeza. O escultor chegou a realizar un libro onde analiza tódalas súas teorías sobre a medida e proporción, pero desafortunadamente non se conserva na actualidade ningunha copia. Aínda que non se chegou a ningunha conclusión sobre as proporciones do canon, parece ser que a unidade de medida era el dedo. A cabeza é a sétima parte do corpo; o rostro está dividido en tres partes iguales: a fronte, a nariz e a distancia desta ó mentón; o pe é tres veces a palma da mano; do pe á rodilla, seis palmos, da rodilla ó centro do abdome, seis palmos; o arco torácico e o pregue da ingle son arcos dun mesmo círculo. A beleza tradúcese na beleza e a proporción.

O contraste por un lado do torso contraído e polo outro do estendido da ó corpo un aspecto de dinámico equilibrio moi diferente á simetría estática dos kuroi, cuios lados dereito e esquerdo son basicamente reflexos exactos dun no outro. A alternancia dos membros tensos e relaxados combinada cun torso amoldable  denominase contrapposto. E un recurso que foi utilizado en moitas ocasións ó longo da historia del arte, por ser tan útil para infundir un sentido de vitalidade as figuras feitas de pedra, de bronce ou ben pintadas. A inclinación cara a dereita da cabeza do Doríforo dálle o toque final á estatua; describe unha suave curva en forma de "S" invertida, sistema moi apreciado no período gótico e utilizado para conferir harmonía ás estatuas da Virxe. Dita inclinación mellora o perfil da estatua.